تأثیر رفلکسولوژی بر طول مدت زایمان: مرور سیستماتیک و متاآنالیز کارآزمایی‌های بالینی

مقدمه: رفلکسولوژی به‌عنوان یکی از روش‌های غیردارویی تسکین درد مطرح است که تأثیر آن در مداخلات مامایی مشخص نیست. بنابراین مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز حاضر با هدف بررسی تأثیر رفلکسولوژی بر طول مدت زمان زایمان انجام شد. روش‌کار: در این مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز به منظور دستیابی به مقالات مرتبط از پایگاه‌های اطلاعاتی SID، IranMedex، Magiran،Cochrane Library ،MEDLINE/PubMed ، Web of Science، Scopus، Science direct و Google Scholar استفاده شد. جستجو محدود به مطالعات منتشر شده به زبان فارسی و انگلیسی شد. برای جستجوی مقالات در منابع فارسی از کلید‌واژه‌های رفلکسولوژی، ماساژ پا، لیبر، زایمان، کارآزمایی بالینی و در منابع انگلیسی از کلیدواژه‌های Vaginal delivery، Normal delivery،Delivery ،Childbirth ، Foot massage،Reflexology ، Massage therapy، Length of delivery،Duration of labor، Clinical trial، Randomized، Labour، Laborو Reflexo با همه ترکیبات احتمالی این کلمات استفاده گردید. تمام مطالعات کارآزمایی بالینی منتشر شده در فاصله سال‌های 2000 تا پایان ژوئن 2017 مورد بررسی قرار گرفتند. جهت ارزیابی کیفیت مقالات از ابزار جداد استفاده شد. یافته‌ها: از بین 616 مقاله انگلیسی و فارسی ارزیابی شده و پس از حذف مقالات تکراری و غیر مرتبط، 6 کارآزمایی بالینی وارد مرور سیستماتیک و متاآنالیز شد. مطالعات در دو کشور ایران و مصر انجام شده بود. نتایج متاآنالیز مطالعات نشان داد رفلکسولوژی بر کاهش طول مدت مرحله اول (02/0=p، 3=df؛ [25/0- ، 09/1-] CI 95%؛ 67/0- RR) تأثیر مثبت داشته، ولی در کاهش طول مدت مرحله دوم (22/0=p، 2=df؛ [64/0، 18/8-] CI 95%؛ 77/3- RR) و سوم (09/0=p، 2=df؛ [41/0- ، 47/3-] CI 95%؛ 94/1- RR) لیبر بی‌تأثیر بوده است. نتیجه‌گیری: این مطالعه شواهدی را برای استفاده از روش رفلکسولوژی جهت کاهش طول مدت مرحله اول نشان داد، ولی در مورد طول مدت مرحله دوم و سوم، انجام مطالعات بیشتر با حجم نمونه مناسب نیاز است.